DWARSLOPERS FESTIVAL 2025: In verbinding. Ik ben omdat wij zijn.

“Wij zijn uitdrukkelijk sociale wezens. En alles wat wij doen, is in verhouding tot anderen.“
– Paul Verhaeghe

De mens is geen individu.

Paul Verhaeghe, doctor in de klinische psychologie en hoogleraar aan de Universiteit van Gent, heeft zijn visie op de mens fundamenteel herzien. “De grootste misvatting is het idee dat een mens een individu is,” stelt hij. “De afgelopen tien jaar ben ik tot het besef gekomen dat wij sociale wezens zijn. Alles wat we doen, staat in relatie tot anderen.”

Historicus en schrijver Rutger Bregman sluit zich hierbij aan in zijn boek De meeste mensen deugen. Zijn boodschap is hoopvol én uitdagend. “Het wetenschappelijke bewijs is duidelijk: de meeste mensen deugen. Maar als je dieper kijkt, zie je dat dit niet zomaar een mooi idee is – het is radicaal. In de afgelopen vijftig jaar hebben we een systeem gebouwd dat volledig draait om egoïsme en competitie. Onze scholen, gevangenissen, werkplekken en democratieën zijn erop gebaseerd. Het resultaat? Schrijnende ongelijkheid, groeiend wantrouwen, klimaatverandering, uitstervende diersoorten en een epidemie van angst en burn-out. Ons misplaatste beeld van de menselijke natuur vormt een bedreiging voor ons voortbestaan.”

Bregman pleit voor een ander perspectief: een wereld gebaseerd op samenwerking, compassie en verbondenheid. Het is tijd om opnieuw te kijken naar wie we werkelijk zijn – niet als losse individuen, maar als sociale wezens die gedijen in verbinding met elkaar.

Ubuntu: Ik ben omdat wij zijn.

Een wijs Afrikaans spreekwoord zegt: “Umuntu Ngumuntu Ngabantu” – “Ik ben omdat wij zijn.”

Dit vormt de kern van Ubuntu, een eeuwenoude filosofie uit Zuidelijk Afrika die draait om de diepgewortelde verbondenheid tussen mensen. Volgens Ubuntu bestaat een individu nooit los van anderen; onze identiteit en zingeving vinden betekenis in onze relaties met de wereld om ons heen.

Lang werd gedacht dat de mens vooral een individualistisch wezen is, gericht op eigenbelang. Maar niets is minder waar. We zijn sociale wezens, gebouwd op samenwerking, compassie en verbinding. Het is deze verbondenheid die ons menselijk maakt.

Uit verbinding, terug naar verbinding.

In een samenleving die steeds sneller digitaliseert en polariseert, lijkt echte verbinding vaak te verdwijnen. Veel mensen – jong en oud – voelen zich eenzaam, ondanks of juist door social media. Dit roept de vraag op: hoe blijven we verbonden?

• Hoe blijf je trouw aan jezelf en aan wie je bent?

• Hoe verbind je je met anderen en met de wereld om je heen?

• Wat kun jij doen om bij te dragen aan een verbonden wereld?

Dwarslopers Festival: verbinding onderzoeken.

Tijdens het Dwarslopers Festival staan deze vragen centraal. Wetenschappers, kunstenaars en sociale ondernemers gaan met elkaar en met het publiek in gesprek over verbinding: met jezelf, met anderen en met de wereld.

Het festival biedt ruimte om te onderzoeken, te ervaren en te beleven. Met een veelzijdige programmering op het snijvlak van kunst, wetenschap en maatschappelijke vraagstukken wordt het een plek waar uitdagende vragen worden gesteld en nieuwe inzichten ontstaan. Het is een uitnodiging om te ontdekken wat verbinding écht betekent en hoe we samen kunnen bouwen aan een wereld die meer verbonden is.

Het festival vindt plaats op zaterdag 12 april 2025, de locatie wordt nog bekendgemaakt.
Tickets voor het festival zijn 25 euro (inclusief consumptie), studenten krijgen 10 euro korting op deze prijs.